" มะอึก " ผักคู่ครัวไทย

ถ้าจะพูดถึงผักพื้นบ้าน ทุกคนคงจะนึกถึงผักปลอดสารพิษที่หาได้ตามท้องถิ่นทั่วๆ ไป หรือเรียกอีกอย่างว่าผักสวนครัว หากมีพื้นที่บริเวณบ้านก็ควรที่ปลูกเองก็ดีนะค่ะ จะได้ห่างไกลจากสารเคมีบ้าง ผักที่อยากจะแนะนำให้รู้จักนั้นก็คือมะอึก หรือมะเขือปู่ มะปู่ มะเขือขน ทางภาคเหนือ หมากอึ ทางภาคอีสาน หรือลูกอึก ทางภาคใต้
มะอึกเป็นผักสวนครัวใช้ในการประกอบอาหาร เป็นไม้ล้มลุก เป็นพุ่มสูงประมาณ 2 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาคล้ายกับมะเขือพวง ลำต้นจะมีหนามและขนอ่อนขึ้นทั่วทั้งต้น ใบจะมีสีเขียวหยักเว้าลึกมีหนามแข็งอยู่บนเส้นใบ ดอกออกเป็นช่อสีขาว ผลอ่อนจะมีสีเขียวผลสุกจะมีสีเหลืองอมส้มรสชาติเปรี้ยว ข้างในมีเมล็ดจำนวนมาก มีขนอ่อนขึ้นทั่วผล ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด จะออกผลช่วงปลายฤดูฝนและทนแล้งได้ดี
จะเห็นได้ว่าคนส่วนใหญ่จะนำผลมะอึกมาประกอบอาหารได้หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นผลอ่อนหรือผลสุก เช่นนำมาทำน้ำพริกมะอึก แกงส้มกับหมูย่าง ใส่ส้มตำหรือแกงเนื้อ เพราะมะอึกจะให้พลังงาน แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีสอง วิตามินซีที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย
แต่สิ่งที่ลืมไม่ได้คือในการนำผลมะอึกมาทำอาหารนั้นก็ควรที่ขูดขนอ่อนๆ นั้นออกเสียก่อนและล้างให้สะอาด หรือไม่บางคนก็ปอกเปลือกมะอึกออกเพราะคิดว่ามันแข็ง จะได้สะดวกในการรับประทาน

สรรพคุณ

1. ผล : ละลายเสมหะแก้ไอ
2. ราก : แก้ดีฝ่อ ดีกระตุก ดับพิษร้อนภายใน กัดฟอกเสมหะกระทุ้งพิษไข้หัวทุกชนิด (อาการ ไข้ที่ออกตุ่มออกผื่น ตามผิวหนัง เช่น เหือด หืด หัด อีสุกอีใส)
3. ขน : ของผลมะอึกมาทอดกับไข่ให้เด็กรับประทานเพื่อขับพยาธิได้
4. ดอก : ช่วยรักษาอาการคัน

เกร็ดความรู้คู่ครัว

มะอึก ทางภาคเหนือเรียกว่า มะเขือปู่ มะปู่ มะเขือขน ทางภาคอีสานเรียก หมากอึ และทางภาคใต้เรียกว่าลูกอึก เป็นผักพื้นบ้านปลอดสารพิษ ที่หาได้ตามท้องถิ่นทั่วๆ ไปเป็นไม้ล้มลุก พุ่มสูงประมาณ 2 เมตร ต้นคล้ายมะเขือพวงมะอึกจะให้พลังงาน แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีสอง วิตามินซีที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ผลมะอึก มีฤทธิ์ละลายเสมหะ แก้ไอ
สิ่งที่ลืมไม่ได้ในการนำผลมะอึกมาทำอาหาร คือต้องขูดขนอ่อนๆนั้นออกเสียก่อนและล้างให้สะอาด บางคนก็ปอกเปลือกออกเพราะคิดว่ามันแข็ง จะได้สะดวกในการรับประทาน